Doğru, yeterli ve dengeli beslenme, sağlıklı yaşamın temelidir. Yanlış beslenme alışkanlıkları, başta pek çok kişinin sorunu olan şişmanlık, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, kas ve kemik hastalıkları, şeker hastalığı gibi pek çok hastalığa zemin hazırlar, yaşam kalitesini ve süresini düşürür. Doğru yemek yemeyi bilmek bilim ve sanatın bileşimidir.
Beslenme, farklı hedef kitlelerin ihtiyaçları, farklı sosyoekonomik standarda sahip ailelerin alışkanlıkları, farklı fiziksel aktiviteye sahip kişiler, farklı yaş grupları vb. gibi etkenlere bağlı uçsuz bucaksız bir bilim ve tartışma platformudur. Doğrulara ulaşmak için kulaktan dolma bilgiler yerine bilimselliği ispatlanmış gerçeklere önem verilmelidir. Okuduğumuz kaynakların doğruluğunu araştırmalı, bu bilgileri hayatımıza yansıtmadan önce mutlaka akıl süzgecinden geçirmeliyiz. Beslenme konusundaki bu bilgi bombardımanı sonucu neleri doğru öğrendiğinizi test etmek isterseniz beslenme IQ’nuzu ölçmelisiniz.
1. Meyve grubu besinleri tercih ederken…
A) Sadece taze meyveler düşünülmelidir.
B) Taze, konserve, dondurulmuş, kurutulmuş veya yüzde 100 taze meyve suları düşünülmelidir.
C) Dondurulmuş meyveler ayda 2 kereden fazla tüketilmemelidir.
D) Dalından koparılmış taze meyveler yıkanmadan da tüketilebilir.
2) Doğru mu? yanlış mı?
Et ve kuru baklagiller grubu sadece kırmızı et ve kuru fasulyeyi kapsar.
3) Çocuklar ve gençler günde kaç dakika fiziksel aktivite yapmalıdırlar?
A) 10
B) 20
C) 40
D) 60
4) Aşağıdakilerden hangisi yarım porsiyon sebzeye eş miktarlardır?
A) 1 orta boy domates
B) 1 orta boy havuç
C) 1 kase çiğ yeşil yapraklı sebzeler
D) 1 küçük boy dolmalık biber
E) Hepsi
5) Eğer her gün yaktığınız kalori miktarından 100 kalori fazla tüketirseniz…
A) Daha güçlü ve sağlıklı olursunuz.
B) Fiziksel performansınız artar.
C) Ayda ortalama yarım kg alırsınız.
D) Vitamin aldığınız sürece hiçbir şey olmaz.
6) Daha sağlıklı olmak için, aşağıdakilerden hangisini azaltmanız gerekir?
A) Doymuş ve trans yağ asitleri, kolesterol, sodyum ve sofra şekeri
B) Potasyum, diyet lifi, kalsiyum ve demir
C) A, C vitamini, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve meyve
D) Kalsiyum, turuncu sebzeler, meyve ve demir
7) Aşağıdakilerden hangisi şekerin başka bir ismi değildir?
A) Sukroz
B) Sodyum
C) Glukoz
D) Akçaağaç şerbeti
8) Doğru mu? Yanlış mı?
Ara öğünlerde sağlıklı bir şeyler atıştırmak sizi aşırı derecede acıkmaktan korur ve bir sonraki öğünde daha doğru seçimler yapmanızı sağlar.
9) Doğru mu? Yanlış mı?
Yağsız süt içerisindeki kalsiyum miktarı tam yağlı sütlerdekiyle aynıdır.
10) Doğru mu? Yanlış mı?
Sağlıklı beslenmek için diyetinizde yediğiniz her besinin az yağlı hatta yağsız olması gerekir.
DEĞERLENDİRME
1) Doğru cevap: B
Besin grupları arasında seçim yaparken çeşitlilik sağlamak çok önemli. Mevsim meyveleri dışında dondurulmuş, konserve ya da kurutulmuş olanları da tercih edebilirsiniz. Önemli olan hijyen kurallarında yetişmiş ya da üretilmiş olanları, güzelce yıkayarak tüketmektir. Günde en az 2 porsiyon meyve tüketmelisiniz.
2) Cevap: Yanlış
Bu grup pek çok çeşitten oluşmaktadır. Önemli olan kırmızı et ve kümes hayvanlarının yağsız veya az yağlı olanlarını tercih etmektir. Kuru baklagilleri protein, diyet lifi, vitamin ve mineral deposu olarak düşünmelisiniz. Balık, yağlı tohumlar ve tohumlar da sağlıklı yağlar içerir. Bu gruptan da sıklıkla, önerilen miktarlarda tüketmelisiniz.
3) Doğru cevap: D
Önerilere göre çocuklar ve adölesanlar her gün veya
çoğu zaman 1 saat fiziksel aktivite yapmalıdırlar. Kronik hastalıklara yatkınlığı azaltmak için, yetişkinler ise her gün veya çoğu zaman en az 30 dakika fiziksel aktivite yapmalıdır.
4) Doğru cevap: E
Sebzeler de meyve grubu gibi su içeriği yüksek, besleyici
ve düşük kalorili besinlerdir. Sebze tüketiminizde çeşitlilik sağlamak, her gün en az 2.5 porsiyon sebze tüketmek,
koyu yeşil yapraklı ve turuncu sebzeleri mutlaka her gün sofralarda bulundurmak gereklidir.
5) Doğru cevap: C
Besin alımınızı yaktıklarınızla dengelemek kilo kontrolüne yardımcı olduğu gibi genel sağlığınız için de son derece gereklidir. Aldığınız her kaloriden fayda sağlamak için yüksek vitamin, mineral, lifi içerikli seçimler yapmalısınız.
6) Doğru cevap: A
Doymuş ve trans yağ asitlerinden, kolesterolden fakir diyetler kalp hastalıklarına yatkınlığı azaltmakta, sodyumdan fakir beslenmek ise yüksek tansiyonu önleyici etki sağlamaktadır.
7) Doğru cevap: B
Sodyum tuz yerine kullanılan bir isimdir. Bunun dışındakiler şeker yerine kullanılan isimlerdir, besin etiketlerinde bu adları görmeniz o gıdanın şeker içerdiği anlamına gelir.
8) Cevap: Doğru
Ara öğünlerde, doğru çeşitte ve miktarda karbonhidrat ve proteini beraber içeren besinleri tüketmek vücudumuzu dinç tutarken, bir sonraki öğünde de daha mantıklı seçimler yapmamıza yardımcı olur.
9) Cevap: Doğru
Süt ve süt ürünlerinin içeriğindeki yağın azaltılması kalsiyumun azalmasına neden olmaz. Her gün 3 porsiyon süt, yoğurt, peynir veya kalsiyumdan zenginleştirilmiş gıdaların alımı çok önemlidir.
10) Cevap: Yanlış
Önemli olan genel portrede aldığınız yağ alımının yüzde 20-35 aralığında kalmasıdır. Bir öğünde yağlı besinler tüketip diğer öğünde yağsız veya az yağlı besinler seçerek bu dengeyi sağlayabilirsiniz. Her zaman besin etiketleri üzerinde yazan doymuş, doymamış ve trans yağ asitleri miktarlarına bakmayı alışkanlık haline getirmelisiniz. Doymuş yağ alımınız her zaman kontrol altında olmalıdır.
SONUÇ
Testin hepsine doğru cevap verdiyseniz: Tebrikler. Doğru cevaplarınızı beslenmenize de katarak, sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz. Eğer 5 sorudan daha az soruya yanlış cevap verdiyseniz: Beslenme sürekli gelişen bir bilim, doğru kaynaklara ulaşmak için bir diyetisyene danışabilirsiniz. Eğer 5 sorudan daha fazla soruya yanlış cevap verdiyseniz: Beslenme analiziniz için diyetisyene danışarak, sağlıklı bir beslenme düzenine kavuşabilirsiniz.
* Ferin Batman İle Bikini Vücudu kitabından alınmıştır.
