Halk arasında “süper meyve” olarak anılan aronya meyvesi rosaceae familyasına mensup, şekil itibariyle orman meyvelerine benzeyen ve faydaları olan bir bitkidir. Uzman Diyetisyen Elif Bilgin Baş aronya meyvesi besin değerleri, faydaları, zararları hakkında bilgiler verdi.
Aronya meyvesi nedir?
Chokeberry olarak da bilinen Aronya meyvesi, başta Aronya melanocarpa olmak üzere Aronya cinsine ait çalılar tarafından üretilen meyveleri ifade eder. Bu meyveler Kuzey Amerika ve Doğu Avrupa’ya özgüdür ve potansiyel sağlık yararları ve besin değerleri nedeniyle popülerlik kazanmıştır.
Aronya meyveleri küçük, koyu mor ila siyah renklidir ve ekşi ve buruk bir tada sahiptir, bu yüzden genellikle “chokeberries” olarak adlandırılırlar. Antioksidanlar, özellikle de hücreleri oksidatif hasardan korumaya ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilecek bileşikler olan antosiyaninler açısından zengin oldukları bilinmektedir.
Aronya meyvesi besin değerleri
Kalori 47 kcal
Karbonhidratlar: 9,6 gram
Diyet Lifi: 5,3 gram
Şeker: 4,9 gram
Protein: 1,4 gram
Yağ: 0,5 gram
Vitaminler ve Mineraller:
C Vitamini: 21 mg (Günlük Değerin %35’i,)
K Vitamini: 19,8 mcg (%25)
Folat: 8 mcg (%2)
Potasyum: 162 mg (%5)
Manganez: 0,6 mg (%30)
Demir: 0,5 mg (%3)
Aronya meyvesi faydaları
Yüksek Antioksidan İçerir: Aronya meyveleri antioksidanlar, özellikle de onlara koyu renklerini veren antosiyaninler açısından zengindir. Antioksidanlar vücuttaki zararlı serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olarak oksidatif stresi azaltır ve kronik hastalık riskini düşürür.
Kalp Sağlığı: İltihaplanmayı azaltarak, kan akışını iyileştirerek ve kan basıncını düşürerek kalp sağlığına katkıda bulunabilir. Bu faktörler kardiyovasküler hastalık riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Bağışıklık Sistemi Desteği: İçinde bulunan C vitamini ve çinko gibi vitamin ve mineraller bağışıklık sistemini destekleyebilir ve vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olabilir.
Anti-İnflamatuar Özellikler: Aronya artrit gibi kronik iltihaplanma ile ilişkili durumlar için faydalı olabilecek anti-enflamatuar etkilere sahiptir.
Kanser Önleme: Bazı çalışmalar, aronya meyvelerindeki antioksidanların kanser hücrelerinin büyümesini azaltarak ve DNA hasarına karşı koruyarak kanseri önlemeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
Sindirim Sağlığı: Kabızlığı önleyerek ve sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunu destekleyerek sindirim sağlığını geliştirebilen diyet lifi içerir.
Göz Sağlığı: Aronya meyvelerindeki antioksidanlar, yaşa bağlı maküler dejenerasyona karşı koruma sağlayarak ve katarakt riskini azaltarak göz sağlığına fayda sağlar.
Diyabet Yönetimi: Bazı araştırmalar, aronya meyvelerinin kan şekeri seviyelerini düzenlemeye yardımcı olabileceğini ve diyabetli veya bu durumu geliştirme riski olan bireyler için potansiyel olarak faydalı olabileceğini göstermektedir.
Aronya meyvesini kimler tüketmemeli?
Alerjik Reaksiyonlar: Bazı bireylerin aronya meyvelerine veya elma, kiraz veya çilek gibi gülgiller familyasındaki diğer meyvelere alerjisi olabilir. Bu meyvelere karşı bilinen bir alerjiniz varsa, alerjik reaksiyonları önlemek için aronya meyvelerinden de kaçınmanız önerilir.
İlaç Etkileşimleri: Aronya meyveleri, bazı ilaçlarla potansiyel olarak etkileşime girebilecek bileşikler içerir. Örneğin, kan inceltici ilaçlarla etkileşime girebilen K vitamini bakımından yüksektirler. Herhangi bir ilaç alıyorsanız, özellikle belirli diyet kısıtlamaları veya etkileşimleri olanlar, diyetinize aronia meyveleri eklemeden önce sağlık uzmanınıza danışın.
Gastrointestinal Hassasiyet: Bazı kişiler aşırı miktarda aronya meyvesi tükettiklerinde ishal veya mide rahatsızlığı gibi sindirim rahatsızlıkları yaşayabilirler. Hassas bir mideniz veya sindirim sorunları geçmişiniz varsa, toleransınızı ölçmek için aronya meyvelerini diyetinize kademeli olarak eklemek en iyisidir.
Düşük Kan Basıncı: Aronya meyveleri potansiyel bir kan basıncını düşürücü etki ile ilişkilendirilmiştir. Bu birçok insan için faydalı olsa da, zaten düşük tansiyonu olan bireyler aronya meyvesi tüketirken tansiyonlarını yakından izlemelidir.
Aronya nasıl tüketilir?
Aronya Berry Smoothie:
Lezzetli ve besleyici bir smoothie oluşturmak için taze aronya meyvelerini muz, çilek veya yaban mersini gibi diğer meyvelerle karıştırın. Krema için yoğurt veya badem sütü ekleyin ve isterseniz bal veya agave şurubu ile bir miktar tatlılık katın.
Aronya Berry Reçeli veya Jölesi:
Meyveleri şeker ve pektin ile pişirerek ev yapımı aronya meyvesi reçeli veya jölesi yapın. Bu, kızarmış ekmek, krep veya tatlılar için bir sos olarak kullanılabilir.
Aronya Berry Suyu:
Aronya meyvesi suyu yapmak için meyveleri suyla karıştırın ve karışımı ince gözenekli bir elekten veya tülbentten geçirerek posa ve çekirdeklerini çıkarın. Gerekirse tadını ayarlamak için biraz bal veya tatlandırıcı ekleyebilirsiniz.
Aronya Berry Çayı:
Lezzetli ve antioksidan açısından zengin bir çay yapmak için kurutulmuş aronya meyvelerini veya aronya meyvesi çay poşetlerini sıcak suda demleyin. Daha fazla lezzet karmaşıklığı için diğer bitki çaylarıyla da karıştırabilirsiniz.
Aronya Berry Salatası:
Lezzet ve besin patlaması için salatalarınıza taze veya kurutulmuş aronya meyveleri ekleyin. Yeşillikler, kuruyemişler ve peynirle iyi uyum sağlarlar.
Aronya meyvesi diyette tüketilir mi?
Aronya meyveleri, bağışıklık sisteminizi desteklemeye ve sizi sağlıklı tutmaya yardımcı olabilecek C vitamini ve diğer bağışıklık güçlendirici besinleri içerir. Diyetinize aronya meyvelerini dahil etmek kilo yönetimi çabalarına katkıda bulunabilir, çünkü kalorileri nispeten düşüktür ve lif bakımından yüksektir, tok hissetmenize yardımcı olur. İçeriğindeki lif sindirime yardımcı olabilir ve sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunu teşvik eder.
Aronya meyvesi zayıflatır mı?
Diyetinize besleyici bir katkı sağlayabilirken, aronia meyvelerinin kendilerine özgü zayıflama veya kilo verme özelliklerine sahip olduğunu gösteren doğrudan bilimsel bir kanıt yoktur. Kilo kaybı öncelikle genel diyetiniz, fiziksel aktivite seviyeleriniz, metabolizmanız ve genetiğiniz dahil olmak üzere faktörlerin bir kombinasyonu ile belirlenir. Meyve ve sebzeler gibi bazı gıdalar, düşük kalorili ve besin değeri yüksek olmaları nedeniyle sağlıklı bir kilo verme planının parçası olabilirken, hiçbir gıda veya meyve tek başına kilo kaybını garanti edemez. Kilo yönetimi stratejisinin bir parçası olarak aronya meyvelerini diyetinize dahil etmek istiyorsanız, genel diyet seçimlerinizi, porsiyon kontrolünüzü ve egzersizinizi de göz önünde bulundurmanız çok önemlidir. İyi dengelenmiş bir diyet ve düzenli bir egzersiz rutini, başarılı ve sürdürülebilir bir kilo verme planının temel bileşenleridir.
