Eliminasyon diyeti çoğunlukla gastrointestinal problemlerin nedenlerini bulmak için bazı besin veya besin gruplarının beslenme planından çıkarıldığı bir diyet programlarıdır. Genellikle gıda alerji ve intoleranslarını da tespit etmek için kullanılır. Uzman Diyetisyen Gizem Deniz, eliminasyon diyetiyle ilgili merak edilen soruların yanıtını veriyor…
ELİMİNASYON DİYETİ NASIL UYGULANIR?
Eliminasyon diyeti, vücudun tolere edemediği besinleri tespit etmeye yarayan ve onları beslenme rutininden bir süre çıkarmayı hedefleyen bir programdır. Birey bu yiyecekleri diyet listesinden çıkararak bir süre izlenir. Bu diyet programının en önemli özelliklerinden biri çıkarılan besinlerin sonra teker teker yeniden diyet listesine eklenmesidir. Bu sayede kişiyi rahatsız eden besin veya besin grupları belirlenmiş olur. Eliminasyon diyeti sürecinde günlük beslenme rutininizi not almak yani beslenme günlüğü tutmak çok faydalı olacaktır. Bazı besinlerin elimine olması kişilerde halsizlik ve yorgunluk gibi durumlara neden olabilir. Bu durumların oluşmaması için de diyetten elimine edilen gıdaların yerine enerji alımını sağlayacak besin grupları eklenmeli ve bu program mutlaka bir beslenme uzmanı tarafından hazırlanmalıdır.
UYGULAMA SÜRESİ NE KADAR?
Eliminasyon diyeti, 2 aşamadan oluşur ve yaklaşık 4-6 hafta kadar sürdürülür. İlk aşamada, belirli yiyecekleri beslenme planından çıkarılır. Bu aşamada vücudun olumsuz reaksiyon gösterebileceği, sindiremediği ve intolerans riski yüksek bütün besinler beslenme programının dışında tutulur. Bu süre ortalama 2-4 hafta kadar sürebilir. Diyete başlamadan önce kişinin belirttiği tüm semptomların bu sürede geçmesi beklenir. İkinci aşamada ise hangi besinlerin semptom yarattığını görmek için besinler sırayla yeniden beslenme planına dahil edilir. Semptomlara neden olan yiyecekleri belirledikten sonra, bu besinler beslenme planından tamamen çıkarılabilir veya sınırlandırabilir.
KİMLER UYGULAMALI?
Eliminasyon diyeti herkes için ve her yaş grubu için uygun olmayabilir. Özellikle büyüme çağında olan çocuklar veya alerjisi olanlar dikkatli olmalıdır. Bu diyet özellikle reflü, hazımsızlık, mide şikayetleri, ishal, kabızlık, gaz ve şişkinlikle birlikte sindirim ve boşaltım problemleri yaşayan kişiler için uygulanabilir bir diyettir. Yine egzama, migren, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi rahatsızlıklarda da olumlu sonuçlar alınmaktadır. Eliminasyon diyetleri çok uzun süre uygulandığında vücut için oldukça önemli olan yiyeceklerin alımını azalttığı için bazı eksikliklere yol açabilir. Ayrıca hamile ve emziren kişilerin de bu diyeti uygulaması doğru olmayabilir. Bunun dışında kalan kişiler de uzman kontrolünde uygulamalıdır.
KİLO VERDİRİR Mİ?
Eliminasyon diyetleri kilo verme amaçlı uygulanmaz. Ancak eliminasyon diyetinde beyaz un, gluten ve yüksek yağlı yiyecekler beslenmeden çıkarıldığı için uygulayan kişilerde kilo kaybı görülebilir. Herkesin metabolik hızı farklı olduğu için eliminasyon diyetinin uygulandığı süreç içerisinde verilen kilo miktarı da kişiden kişiye göre değişebilir.
TÜKETİLMEMESİ GEREKENLER NELER?
Eliminasyon diyetinde uzak durulması gereken besinler şunlardır;
- Portakal ve greyfurt gibi asit içeren meyveler,
- Domates, biber, patlıcan,
- Kırmızı ve acı biber,
- Kabuklu yemişlerin hepsi,
- Fasulye, mercimek ve bezelye gibi baklagiller,
- Gluten içeriğine sahip tahıllar ve tüm besinler
- İşlenmiş et ve kabuklu deniz hayvanları,
- Süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri,
- Tereyağı, margarin gibi yağlar,
- Alkol, kahve ve siyah çay gibi içecekler,
- Şeker, tatlı ve çikolatalar.
