Bir Asya ve Afrika bitkisi olan kişniş ülkemizde Akdeniz bölgesinde yetişiyor. Kişnişin yaprakları ve meyvesi tüketilebildiği gibi, kişniş tohumu olarak tüketmek de mümkün. Bol vitamin, bol mineral, kalsiyum ve daha birçok şifalı içerik barındıran kişniş son yıllarda giderek popülerlik kazanıyor. Peki adını sıklıkla duyduğumuz bu bitki ile tanışma zamanı gelmedi mi?
KİŞNİŞ NEDİR?
Maydonozgiller ailesinin bir üyesi olan kişniş, tad olarak en çok narenciyeye benzemektedir. Görüntü olarak maydanoza çok benzeyen kişniş, ortalama 20-60 cm uzunluğunda, tüysüz, yeşil bir bitkidir. Kendine has bir kokusu vardır. Eski Mısır’dan Çin’e, İncil’e kadar birçok eski metinde kişnişin faydalarından söz edilmiştir. Yemeklerden pastalara, çaydan çorbaya kullanım alanı oldukça geniş olan kişniş ile bir kez tanıştıktan sonra mutfağınızın vazgeçilmez bir parçası olacak.
KİŞNİŞİN FAYDALARI
- Enfeksiyonlarla savaşır ve bağışıklığı kuvvetlendirir.
- Güçlü bir antioksidandır.
- Kansere, felce ve kalp hastalıklarına karşı korur.
- Vücudu temizler, toksinlerden arındırır.
- iştahı açtığını da belirtmek gerekir.
- Sindirime yardımcı olur.
- Hazımsızlık, şişkinlik, mide kramplarına iyi gelir.
- Besin zehirlenmesi durumlarında vücudun toparlanmasına destek sağlar.
- Hatta zehirlenmeye yol açan gıdaların yanında tüketildiyse, zehirlenmeyi tamamen önleyebilir.
- İçerisinde bulunan linoleik asit kötü kolesterol ile mücadele eder,
- Kan şekerini düzenler.
- Mide bulantısı, kusma, baş dönmesi gibi rahatsızlıkların giderilmesinde etkilidir.
- Bol miktarda kalsiyum barındırdığından kemikleri güçlendirir.
- Kemik erimesinin önüne geçer.
- B vitamini ile bedeni rahatlatır,
- Sinir sistemine iyi gelir,
- Stres sorunu yaşayanlar için tavsiye edilir.
- Uykusuzluk çekenler, rahatlatıcı etkisi sebebiyle kişniş tüketmelidir.
- Kişniş, içerisinde A vitamini bulundurduğundan göz sağlığını korur.
- Göz ve deri iltihaplanmalarına karşı savaşır.
- İçerisindeki cineol isimli madde, iltihaplanma konusunda doğal bir ilaç gibidir.
- Kadınlarda cinsel isteği artırıcı etkisi vardır.
- Tohumu direkt olarak çiğnendiğinde ağız kokusunu önler.
İçerisinde birçok vitamin ve mineral bulunan kişniş, enfeksiyonlarla savaşır ve bağışıklığı kuvvetlendirir.
KİŞNİŞ NASIL TÜKETİLİR, NEREDE KULLANILIR?
Kişniş özellikle et yemeklerine farklı bir lezzet katmak için kullanılsa da her tür güveç yemeğine ekleyebilirsiniz. Makarna ve salata soslarında da denemenizi tavsiye ederiz. Kişnişin gövdesi fasulye yemeğini tatlandırmak için kullanılmakta. Pek çok kadın hamur işlerinde, turşularda, patates yemeklerinde gizli lezzet formülü olarak kişnişten yararlanıyor. Bal ile karıştırarak kahvaltılarda bile bu besleyici ot ile güne şifalanarak başlamayı deneyin. Taze kişniş de ezilerek baharat halini alan kişniş tohumu da faydalı bir baharat olarak mutfağınıza bir an önce girmeli.
Kişniş, taze halde bulunması zor bir bitkidir. Mevsiminde bulursanız yemeklere koyabilirsiniz, salatalarda kullanabilirsiniz, sos yapabilirsiniz. Taze halde bulamıyorsanız tohumlarını alıp kendiniz yetiştirebilirsiniz.
Kişniş, gövdesi ve sapı da tüketilebilen bir bitkidir. Gövde ve saplarını ayırarak yemeklerinize katabilirsiniz. Yemeklerinize bambaşka bir lezzet verecektir.
Kişniş özellikle et yemeklerine farklı bir lezzet katmak için kullanılsa da her tür güveç yemeğine ekleyebilirsiniz.
KİŞNİŞ TOHUMU NEREDE KULLANILIR?
Kişniş tohumu ise aktarda bulabileceğiniz bir üründür. En yaygın olarak ezilmiş ve baharat haline getirilmiş kişniş tohumu ile karşılaşırsınız. Bu tozu tüm yemeklerinizde gönül rahatlığıyla kullanabileceğiniz gibi, balla karıştırarak da tüketebilirsiniz. Son olarak kişniş tohumu, tohum halinde bulunacak olursa çay şeklinde tüketilebilir.
KİŞNİŞİN YAN ETKİ VE ZARARLARI
Kişnişin yan etkileri gözünü korkutmasın. Bu yan etkiler daha çok aşırı tüketim sonucu gelişiyor.
Kişniş yukarıda da faydalarını belirttiğimiz üzere, beden ve ruh sağlığımız açısından oldukça yararlı bir bitkidir. Ancak kişniş bazı kimseler için zararlı etki gösterebilir. Mide rahatsızlığı olan kimseler kişnişten uzak durmalıdır. Gastrit, ülser gibi sorunları tetikleyebilir, mide asidini artırabilir. Kişniş tohumu, içeriğindeki bileşenler alerjiye neden olabilir. Hamile kişiler ve karaciğer rahatsızlığı başta olmak üzere süregelen bir rahatsızlığı olanlar kişniş tüketmemeli ya da bu konuda doktorlarına muhakkak danışmalıdırlar. Hamile kişilerin sütün kesilmesine neden olabileceğinden doktor tavsiyesi almadan kullanmaları tavsiye edilmez. Aşırı tüketilmesi boğaz kuruluğuna da neden olabilir.
NOT: Siz en iyisi ölçülü kullanmaya özen gösterin ve ciddi bir rahatsızlığınız varsa doktorunuza danışmadan kullanmayın.
KİŞNİŞ NEREDEN ALINIR?
Nereden buluruz diye sorarsanız; tazesi için semt pazarları, kişniş tohumu içinse aktarlar doğru adres olur. Farklı cinsleri aklınızı karıştırmasın. Akdeniz bölgesinde yuvarlak olan kişniş Hindistan bölgesinde daha büyük ve oval oluyor. İkisinin de içeriği aynı olduğundan size sadece birini seçmek kalıyor.
