Roma döneminde zeytinyağının altın kadar değerli olduğunu ve zenginliğin bir göstergesi olduğunu biliyor muydunuz? Sadece yemeklere kattığı lezzet için değil, sağlık iksiri olduğu için de bu kadar önemliydi, hâlâ da öyle. Eski çağlardan beri zeytinyağına “sıvı altın” denilmesinin nedeni de bu. Başta kolesterolü dengelediği için kalp sağlığını korumaya yardımcı oluyor, ayrıca bağırsak hastalıklarına karşı da güçlü bir koruyucu. Geçmişten günümüze şifalı olduğu düşünülen zeytinyağına gelin daha yakından bakalım.
Roma döneminde zeytinyağının altın kadar değerli olduğunu ve zenginliğin bir göstergesi olduğunu biliyor muydunuz? Sadece yemeklere kattığı lezzet için değil, sağlık iksiri olduğu için de bu kadar değerlidir.
Zeytinyağının Faydaları Neler?
Zeytinyağı, üretim sonrası kimyasal bir işleme ihtiyaç duymadan direkt yenilebilen tek bitkisel yağdır. İçindeki A, D, E ve K vitaminleri ile hücreleri yenilediği için ona gençlik iksiri demek yanlış olmaz. Yemeklerde kullanmanın yanı sıra cildinize sürerek nemlendirici gibi de kullanabiliriz. Saçları parlatıp güçlendirdiği ve kepeği geçirdiği de bilinir. Yapılan araştırmalarda sızma zeytinyağının omega-3 ve omega-6 yağ asitleri içerdiği için alzheimer hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabileceği görülmüştür. Ayrıca, düzenli tüketimi patojenik bakteri üremesini engellemek ve iltihabı hafifletmek için çok faydalıdır. Daha pek çok hastalığa iyi gelmektedir. Bunları sayacak olursak; mide ve bağırsaktaki ülserler, yüksek tansiyon, damar sertliği, romatizma, safra taşı, karaciğer hastalıkları, kabızlık, kansızlık ve hatta gut hastalığı.
Zeytinyağı Çeşitleri
Temelde üç çeşit zeytinyağı var diyebiliriz. Natürel, Rafine ve bunların karışımından elde edilen Riviera. Natürel Zeytinyağı asitlik derecesine göre üçe ayrılır. Oleik asit cinsinden en düşük asit oranı olan %0,8 ile 1 numarada Natürel Sızma Zeytinyağı bulunur ve zeytinin bütün vitaminlerini barındırır. 2. sırada olan Natürel Birinci Zeytinyağının asit derecesi en fazla %2’dir. 3.sırada olan Natürel İkinci Zeytinyağının asidi ise en fazla %3.3 olur. Rafine Zeytinyağı ise asit oranı çok olan yağın yüksek basınç ve ısıyla rafine edilmesiyle yapılır. Asidi en çok %0.3 olur. Daha çok kızartmalar için kullanılır. Riviera ise Natürel İkinci Zeytinyağı ile Rafine yağın birleşiminden oluşur. Asitlik derecesi %2’dir ve besin değeri yoktur.
Gerçek Zeytinyağı Nasıl Anlaşılır?
Gerçek zeytinyağı soğuk ortamda donar. Isıtıldığında ise kalitesini bozmadan yeniden sıvılaşır. Zeytinyağının kalitesi için renk bir kıstas değildir. Rengi, çeşidine, üretildiği bölgeye, hasat zamanına ve saklama koşullarına göre yeşilden sarıya pek çok tonda olabilir. Hakiki zeytinyağı kokusundan ve tadından da anlaşılır. Şişeyi açıp 10-15 saniye kadar koklayın. Eğer meyvemsi, bademsi, çiçeksi ya da çimen gibi bir kokusu varsa iyi bir zeytinyağı olduğunu söyleyebiliriz. Tiner, boya, sirke ya da küf gibi bir koku alırsanız geçmiş olsun. Yağınız kusurludur. Tadına gelirsek; sanılanın aksine dilinizin üzerinde acılık ve genizde yanma hissetmeniz çok iyidir. Bu yanma süresinin uzunluğu zeytinyağının ne kadar antioksidan içerdiğini gösterir. Yalnız dikkat edin yemek borusunda acılık ve yanma hissi olmamalı.
Hakiki zeytinyağı kokusundan ve tadından da anlaşılır. Şişeyi açıp 10-15 saniye kadar koklayın. Eğer meyvemsi, bademsi, çiçeksi ya da çimen gibi bir kokusu varsa iyi bir zeytinyağı olduğunu söyleyebiliriz.
Zeytinyağı Nasıl Saklanmalı?
Zeytinyağı karanlık bir dolapta serin ve kuru ortamda saklanmalı. Kesinlikle ışığa maruz kalmayacak şekilde ısıdan ve oksijenden de sakınmalısınız. Oksijen en azılı düşmanıdır. Lezzetini ve vitaminlerini kaybetmesine neden olacağı için kapağını sıkıca kapattığınızdan emin olun. Bu yüzden küçük şişelere bölerek kullanabilirsiniz. Bu arada dikkat edin zeytinyağı şişeniz plastik olmasın. Zeytinyağındaki bileşenler plastikteki kanserojen madde olan dioxin ile etkileşime girerse fayda yerine zarar verir. Zeytinyağı için en iyi ambalaj hava almayan koyu renkli cam şişe veya tenekedir. Bu sayede zeytinyağınız vitamin ve minerallerini kaybetmez.
*Editörün notu: Zeytinyağı ile hafif ve leziz yemekler de yapmak istiyorsanız diyet yemekleri sayfamıza uğrayabilir ya da Lezzet Dergisi’nin zeytinyağlı yemekler seçkisine göz atabilirsiniz.
